Türk Devletleri Teşkilatı Vatandaşlarına Çalışma ve Ticaret Serbestliği
- Av. Cansu Yazkan Erkal
- 22 Eki
- 2 dakikada okunur
Cumhurbaşkanı kararıyla 10 Ekim 2025 tarihinde yürürlüğe giren düzenlemeyle, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) üyesi ülkelerin vatandaşları artık çalışma izni veya vatandaşlık şartı aranmadan Türkiye’de istihdam edilebilecek ve ticari faaliyet yürütebilecek.
📌 Kapsam ve Hangi Ülkeleri Kapsıyor?
Kapsama giren ülkeler: Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan.
Kararname ile bu ülkelerin vatandaşları, Türkiye’de Türk vatandaşına sağlanan çalışma ve ticari girişim haklarına eşit şekilde erişim hakkı kazandı.
Kapsam, özel sektör istihdamı, kendi işini kurma, şirket ortağı olma gibi alanları içeriyor.
Hariç tutulanlar: Askerî görevler, istihbarat-gizli güvenlik pozisyonları ve vatandaşlık şartı aranan kamu kurumları bu kapsamın dışında.
✅ Şartlar ve Uygulama Süreci
İkamet İzni Zorunluluğu
TDT ülkeleri vatandaşlarının Türkiye’de çalışabilmesi için geçerli bir oturma/ikamet izni olması gerekir.
Çalışma izni şartı kaldırılmış olsa da, ikamet izni olmadan bu hak kullanılamaz.
Çalışma İzni Şartının Kaldırılması
Kararname ile söz konusu yabancıların çalışma izni alması kota, ön onay veya özel şart aranmadan mümkün hale geldi.
İşveren, klasik yabancı istihdam izni için uzun bürokrasiyle uğraşmayacak; SGK işe giriş bildirgesiyle süreci tamamlayabilecek.
İstihdam Usulü (Özel Sektör)
İşveren, TDT vatandaşı bir kişiyi çalıştırmak istediğinde:
İlgili kişinin pasaportu/kimliği ve ikamet izni bilgileriyle SGK’ya işe giriş bildirgesi verir.
SGK kaydı yapılır ve kişi Türk çalışanıyla eşit koşullarda sigortalı çalışır.
Eskiden olan “en az X Türk vatandaşı çalıştırma” gibi şartlar artık geçerli değildir.
Ticari Faaliyet ve Şirket Kurma
TDT vatandaşları Türkiye’de şirket kurma ve ticari işletme açma konusunda Türk vatandaşlarıyla aynı haklara sahip.
Örneğin limited veya anonim şirket, şahıs işletmesi gibi türlerde kuruluş işlemleri Türklerle aynı şekilde yapılır.
Vergi numarası alma, ticaret siciline kayıt, belediye ruhsatları gibi süreçler aynen uygulanır.
Meslek İcrası ve Denklik Gereklilikleri
TDT vatandaşı bir yabancı mühendis, doktor, öğretmen gibi meslek icra etmek istiyorsa:
Türkiye’de geçerli diploma veya sertifika denklik belgelerini almalı.
İlgili meslek odası üyeliği gerekiyorsa bu kaydı yaptırmalı.
Mesleğe özgü ruhsat, tescil gibi işlemler var ise Türk vatandaşları için geçerli şartlar yabancı için de geçerli.
Meslek Odaları ve Üyelik
Yabancı TDT vatandaşı, ilgili meslek odasına kayıt olabilir ve mesleğini icra edebilir.
Ancak bu odaların seçim süreçlerinde oy kullanma veya seçilme hakkı doğrudan tanınmamıştır.
Kamu Kurumları ve Özel Alan Ayrımı
Kamu kurumlarında memuriyet, yüksek düzey devlet görevi, güvenlik birimleri gibi alanlarda Türk vatandaşlığı şartı hâlâ geçerlidir.
Bu karar temel olarak özel sektörü, serbest meslekleri ve girişimciliği kapsamaktadır.
📅 Yürürlük ve Hukuki Dayanak
Kararname, 10 Ekim 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmış olup yürürlüğe girmiştir.
Resmî Gazete Sayısı: 33043, Karar Numarası: 10476.
Hukuki dayanak: 2527 sayılı “Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine Dair Kanun” ve ilgili yönetmelik değişikliği.
Bu düzenleme, yabancı işgücü ve yabancı girişim konularında Türkiye’nin politikalarını TDT çatısı altındaki ülkelerle uyumlu hale getirmeyi hedeflemektedir.
📝 Kısaca Özet
TDT üyesi ülkelerden gelen vatandaşlar artık Türkiye’de çalışma izni aranmadan, çalışabilir ve ticari faaliyet gösterebilir hâle gelmiştir. Tek şart: Türkiye’de geçerli bir ikamet izni bulunması. Bunun dışında mesleki denklik ve meslek odası üyeliği gibi standart koşullar aynen geçerlidir. Bu karar özel sektör, kendi işini kurmak isteyenler ve serbest meslek sahipleri için büyük fırsat yaratmaktadır.
📌 İletişim için:
YAGE Hukuk ile irtibat kurabilirsiniz – yabancılar hukuku, işgücü ve ticari faaliyetler alanında profesyonel destek için buradayız.